ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ဗီဒီယိုမိတ္ဆက္

Digital Video မ်ား၏အေျခခံပံုရိပ္ေဖာ္ျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္

        ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဗီြဒီယိုေခတ္ကိုေတာ့ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္တရာေစ်းၾကီးၿပီး ေခ်ာင္ထိုးလိုက္ဖို႔ ခဲယဥ္းလွတဲ့ အရည္အေသြးအေကာင္းစား အင္နာေလာ့ ကင္မရာၾကီးေတြတစ္ခ်ိဳ႔ကလြဲလို႔ ဗီြဒီယိုရိုက္ကူးထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ အားလံုးဟာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ စံနစ္ကိုအသံုးျပဳေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ႁခြင္းခ်က္အေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ရုပ္ရွင္ ထုတ္လုပ္ေရး အမ်ားစုဟာ ေရွးေဟာင္း အင္နာေလာ့ ကင္မရာေတြကိုသာ ရိုက္ကူးေရးမွာ သံုးေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာပဲေျပာေျပာ တည္းျဖတ္ထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္အမ်ားစုမွာေတာ့ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကသာ လႊမ္းမိုးခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

        ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ဗီြဒီယိုလို႔ေျပာလိုက္တာနဲ႔ ဟိုက္ဒက္ဖေနးရွင္း ဗီြဒီယိုကိုသာ ျမင္ေယာင္မိၾကတာ ျဖစ္ေသာ္လည္း တစ္ကယ္တမ္း ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ဗီြဒီယိုမွာလည္း အေျခခံတဲ့ ဗီြဒီယိုကုတ္ဒစ္ (Video Codecs) ေတြအလိုက္ အရည္အေသြး အၾကီးအက်ယ္ ကြာျခားႏိုင္ပါေသးတယ္။ အခုေဖာ္ျပမယ့္ အေျခခံေတြကေန ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း သိရွိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

အေျခခံပံုရိပ္ေဖာ္ျခင္း Basic Image Formation

ဗီြဒီယိုပံုရိပ္မ်ား၏ ပံုရိပ္ေဖာ္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ Process of Scanning ဆိုတဲ့ Scan လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ခုအေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ Black-and-white television, Color television, standard analog television နဲ႔ Digital high-definition television စသည္ အားလံုးတို႔အတြက္ အတူတူပင္ျဖစ္ပါတယ္။Process of Scanning ကိုရွင္းျပဖို႔အေကာင္းဆံုးကေတာ့ Cathode ray tube (CRT)  ကိုအသံုးျပဳထားတဲ့ Standard monochrome (black-and-white) television စံနစ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။

TV tube  ရဲ႔ေနာက္ဘက္မွာရွိတဲ့ Electron Gun ကေန ေသးငယ္ၿပီးစူးရွတဲ့ Electron Beam ေတြကို ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ Phosphorous အစက္အေျပာက္ ေလးေတြနဲ႔ ဖံုးအုပ္ထားတဲ႔ TV tube မ်က္ႏွာျပင္ေပၚကို ထုတ္လႊတ္ျပီး Scan လုပ္ျခင္းျဖင့္ ပံုေဖာ္ပါတယ္။ Electron Beam ေတြ အားျပင္းလာတာနဲ႔အမွ် မ်က္ႏွာျပင္ေပၚက အစက္အေျပာက္ ေလးေတြဟာ ေတာက္ပ လာပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႔ Beam ဟာ အစက္ေျပာက္ေလးေတြကို အလင္းေရာင္ ထြက္ေစႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အားမျပင္းတဲ႔အခါ မ်က္ႏွာျပင္ဟာ အနက္ေရာင္အျဖစ္ ပံုေဖာ္မွာျဖစ္ၿပီး Beam ေတြဟာ အားအျပင္းဆံုး အေနအထားနဲ႔ အစက္အေျပာက္ ေလးေတြေပၚကို က်ေရာက္တဲ႔အခါ အျဖဴေရာင္အျဖစ္ ပံုေဖာ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

အလားသ႑န္တူစြာပဲ Color television စံနစ္မွာေတာ့ Electron Gun သံုးခုပါရွိကာ မတူညီတဲ့ Electron Beam သံုးမ်ိဳးကိုထုတ္လႊတ္ပါတယ္။ Color television ရဲ႔မ်က္ႏွာျပင္မွာေတာ့ Red,Green နဲ႔ Blue အေရာင္သံုးမ်ိဳးကို ေသသပ္က်နစြာ အစီအစဥ္တက် ေနရာခ်ထားတဲ႔ ေသးငယ္လွတဲ့ အစက္အေျပာက္ေလးေတြ သို႔မဟုတ္ ေလးေထာင့္ကြက္ေလးေတြပါရွိပါတယ္။ ပထမ Beam ကိုေတာ့ Red dots ေတြေပၚကိုက်ေရာက္ေစရန္ စီစဥ္ထားၿပီး ဒုတိယနဲ႔ တတိယ Beam ေတြကိုေတာ Green dots နဲ႔ Blue ေတြအသီသီးေပၚကို က်ေရာက္ေစရန္ စီစဥ္ထားပါတယ္။ Digital Television စံနစ္မွာေတာ့ color television စံနစ္မွာသံုးခဲ့တဲ့ Dots ေတြကို Pixels လို႔ေခၚပါတယ္။ Pixels ေတြဟာ ဇယားကြက္ေသးေသးေလးေတြ အတြဲလိုက္ခ်ထားတာနဲ႔ ဆင္တူၿပီး အေသးဆံုးဇယားကြက္တစ္ခု ကစၿပီးေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာက မွတ္မိသိရွိၿပီး စံနစ္တက်ထိန္းခ်ဳဳပ္ပါတယ္။ Electron Beam သံုးခုရဲ႔အမ်ိဳးအမ်ိဳးေသာ ေပါင္းစပ္ထုတ္လႊတ္မွဳေတြကေန ကြၽန္ေတာ္တို႔ Video မ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ ျမင္ရတဲ့ အေရာင္ေတြအားလံုးကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။

Scan ျပဳလုပ္ျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္ (Scanning Process)

ကြၽန္ေတာ္တို႔ စာဖတ္တဲ့အခါမွာ စာေၾကာင္းေတြကို ဘယ္ဘက္ကေန ညာဘက္ကိုဖတ္ၿပီး တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေအာက္ကိုဆက္ဖတ္သြားသလိုမ်ိဳး Electron Gun ကပစ္လႊတ္လိုက္တဲ့ Electron Beam ေတြဟာလည္း မ်က္ႏွာျပင္ကိုဖတ္ဖို႔အတြက္ အလားတူ Scan လုပ္ပါတယ္။ Interlaced Scanning နဲ႔ Progressive Scanning ဆိုၿပီး Scan ျပဳလုပ္ျခင္း အေျခခံနည္းလမ္း ႏွစ္သြယ္ရွိပါတယ္။ Standard analog television အားလံုးဟာ Interlaced Scanning စံနစ္ကိုအသံုးျပဳပါတယ္။ Digital Video ေတြမွာေတာ့ Interlaced Scanning လည္းျဖစ္ႏိုင္သလို Progressive Scanning လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

Interlaced Scanning

လူေတြစာဖတ္သလို တစ္ေၾကာင္းၿပီးတစ္ေၾကာင္း ေအာက္ထိဖတ္သြားတာနဲ႔ မတူတဲ့အခ်က္ Interlaced Scanning မွာရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ပထမအၾကိမ္ Scan ဖတ္စဥ္မွာ 'မ' ဂဏန္းလိုင္းေတြကိုပဲ ေရြးၿပီးဖတ္သြားပါတယ္။ ၿပီးသြားရင္ Electron Beam ဟာ မ်က္ႏွာျပင္အေပၚဆံုးအစကို ျပန္သြားၿပီး ဒုတိယအၾကိမ္ ျပန္ဖတ္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ 'စံု' ဂဏန္းလိုင္းေတြကို ဖတ္ပါတယ္။ ပထမအၾကိမ္ အေပၚဆံုးကေနေအာက္ဆံုးထိ 'မ' ဂဏန္းလိုင္းေတြကိုခ်ည္း ဖတ္ၿပီးသြားရင္Field တစ္ခုရပါတယ္။ ဒုတိယအၾကိမ္ အစအဆံုး 'စံု' ဂဏန္းလိုင္းေတြကို ဖတ္ၿပီးသြားရင္ ေနာက္ထပ္ Field တစ္ခုရပါတယ္။ Field ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစည္းလိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ Frame လို႔ေခၚတဲ့ ျပည့္စံုတဲ့ ရုပ္ပံုတစ္ခုကို ရပါတယ္။

Progressive Scanning

Progressive Scanning မွာေတာ့ Electron Beam ဟာကြၽန္ေတာ္တို႔ စာဖတ္သလိုမ်ိဳး လိုင္းတိုင္းကို အစဥ္အတိုင္း အစအဆံုး ဖတ္သြားပါတယ္။ အေပၚဆံုး ဘယ္ဘက္ ေထာင့္ကေန စၿပီးေတာ့ ပထမဆံုး တစ္လိုင္းကို Scan စလုပ္ပါတယ္။ ၿပီးတာနဲ႔ ဘယ္ဘက္ျခမ္းကို ျပန္ခုန္သြားၿပီး ဒုတိယလိုင္းကို Scan လုပ္ပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ တတိယလိုင္း စတုတၳလိုင္း စသည္ျဖင့္ Scan လုပ္သြားပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးလိုင္းကို Scan လုပ္ၿပီးတာနဲ႔ တစ္ျပိဳင္နက္ အေပၚဆံုးက အစမွတ္ကိုျပန္သြားၿပီး scan လုပ္ငန္းစဥ္အသစ္တစ္ခုကို ျပန္စပါတယ္။ လိုင္းအားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာ အစီအစဥ္တက် scan လုပ္ပါတယ္။ Computer Screen မ်ားအားလံုးနဲ႔ Digital Video အမ်ားစုဟာ Progressive Scanning စံနစ္ကိုအသံုးျပဳပါတယ္။ Scan သံသရာတစ္ပါတ္မွာ Frame တစ္ခုရဲ႔တစ္၀က္ကိုပဲ (One Field) ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့ Interlaced Scanning နဲ႔မတူကြဲျပားတာကေတာ့ Progressive Scanning ဟာ Scan သံသရာတစ္ပါတ္မွာ လိုင္းအားလံုးကို Scan လုပ္ၿပီး Full Frame တစ္ကြက္ကို ပံုေဖာ္ႏိုင္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ တစ္စကၠန္႔အတြင္းမွာ  ျပည့္စံုေအာင္ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့ Frame  အေရအတြက္စုစုေပါင္းကိုေတာ့ Refresh Rate လို႔ေခၚပါတယ္။

ကိုငယ္ Friday, January 21, 2011 (1:11 am)

Referance : Video Basics, Sixth Edition Herbert Zettl

                     The Complete Idiots Guide to Digital Video by Karl Bardosh